Stulecie Bitwy Warszawskiej

Udział leśników radomskiej dyrekcji Lasów Państwowych w wojnie polsko-bolszewickiej

Nie zgasła jeszcze w społeczeństwie euforia związana z odzyskaniem niepodległości w listopadzie 1918 roku, gdy przyszło nam Polakom czekać jeszcze kilka lat na ustabilizowanie naszych granic z naszymi przyszłymi sąsiadami. Walka o Polskę i jej granice nie zakończyła się w chwilą proklamowania niepodległości przez Józefa Piłsudskiego na stoku Cytadeli Warszawskiej, ale trwała dalej.

Na zachodzie Polski walka koncentrowała się poprzez zbrojne wystąpienie przeciwko Niemcom w Powstaniu Wielkopolskim, a następnie koncentrowała się w postaci trzech powstań śląskich, by ostatecznie granice ukształtować poprzez akcje plebiscytowe zarówno na Śląsku jak i na Mazurach. Polski Gdańsk stał się ostatecznie Wolnym Miastem. Mimo dostępu do morza nie mieliśmy znaczącego portu morskiego.

Najcięższe walki o granice Polski trwały na wschodzie. Polscy toczyli je zarówno z Litwinami, Ukraińcami jak i Rosją Sowiecką. Rozpoczęły się one jeszcze w listopadzie 1918 roku i trwały do 1921 roku tj. do czasu pokoju zawartego w Rydze miedzy Polską a Rosją Sowiecką. Granice polsko-litewskie, choć były utrwalane nie satysfakcjonowały żadnej ze stron.

W historii Polski najtrwalszy ślad z lat 1918-1921 zaznaczyła tzw. Bitwa Warszawska, która została uznana w historii świata jedną z największych i najbardziej spektakularnych, a zwycięstwo wojsk polskich zapewniło jej uczestnikom pamięć w Polsce, ale także chlubę i uznanie w Europie i na świecie. Często Bitwa Warszawska oceniana jest obrona i uchronienie chrześcijańskiej Europy przed cywilizacją zła jaką było niewątpliwie rozprzestrzenianie się komunizmu na zachód.

W walki o obronę niepodległości Polski zaangażowane było prawie całe polskie społeczeństwo. Jedynie komuniści mieszkający w Polsce, w tym również polscy komuniści, nie wzięli udziału w walkach, licząc, że Polska po zwycięstwie armii sowieckiej stanie się kolejną socjalistyczną republiką rad. Tak się jednak nie stało.

Wśród uczestników Bitwy Warszawskiej i walk w latach 1918-1921 nie zabrakło leśników i pracowników lasów państwowych, pracujących w nadleśnictwach podlegających wówczas pod Okręgowy Zarząd Dóbr Państwowych w Radomiu jak i pracowników biura Zarządu. Uczestnicy wojny walczyli wcześniej w Legionach Polskich u boku wojsk austriackich lub niemieckich lub w wojskach rosyjskich, którzy od końca 1917 roku mogli wstępować do polskich formacji wojskowych w Rosji, a po powrocie do Polski uczestniczyli w walkach w latach 1918-1921 o suwerenną Polskę. Znaczna część uczestników zaczęła pracować w naszych lasach już po zakończeniu wojny. Jedni ukończyli studia, inni szkoły leśne dla leśniczych i gajowych, a jeszcze inni podjęli pracę w lasach jako nagroda od Państwa Polskiego za udział w walkach o niepodległość. Wśród nich wielu zostało uhonorowanych wysokimi odznaczeniami i medalami o czym będzie mowa dalej.

Opracowanie niniejsze jest chyba pierwszym w Polsce tego typu syntetycznym opracowaniem pokazującym leśników i pracowników Lasów Państwowych biorących udział w Bitwie Warszawskiej lub innych bitwach tego okresu czasu. Ma ono tylko wymiar regionalny i pokazuje tylko tych, którzy w okresie międzywojennym pracowali w lasach Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu, sporadycznie w okresie powojennym. Świętując w roku bieżącym 100-lecie Bitwy Warszawskiej nie tylko powinniśmy, ale musimy, oddać im część, a w naszych sercach i bieżącym funkcjonowaniu zachować o nich pamięć. Oni, swą postawą, dawali nam przykład umiłowania Ojczyzny, a w chwilach najtrudniejszej próby zdali egzamin z patriotyzmu.

Opracowanie to oddajemy Czytelnikom w szczególnym roku dla leśników regionu - jubileuszu 140-lecia utworzenia radomskiej dyrekcji Lasów Państwowych.

Andrzej Matysiak - Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu.